Medicatieveiligheid: 7 tips en richtlijnen voor zorginstellingen

Medicatieveiligheid vormt de ruggengraat van veilige zorgpraktijken in ziekenhuizen, zorg- en verpleeghuizen en andere zorginstellingen. Jaarlijks overlijden er ongeveer 1000 mensen in Nederland door verkeerd toedienen van medicatie of foutief medicijngebruik. Fouten in medicatie kunnen ernstige gevolgen hebben voor de patiëntveiligheid en zijn daarom een cruciaal aandachtspunt binnen de gezondheidszorg. Benieuwd naar wat medicatieveiligheid precies inhoudt? Lees snel verder en ontdek de wet- en regelgeving van medicatieveiligheid. Ook geven we je 7 praktische tips.

Wat is medicatieveiligheid?

Medicatieveiligheid omvat alle maatregelen en procedures die worden geïmplementeerd om medicatiefouten te voorkomen. Dit omvat de juiste voorschrijving, aflevering en gebruik van medicatie, opslag en beheer, het voorkomen van verkeerde doseringen en de kwaliteit van de geneesmiddelen zelf. Zorginstellingen moeten proactief handelen om medicatieveiligheid te waarborgen. Het werken met medicijnen is namelijk erg foutgevoelig en neemt grote risico’s met zich mee.

Wet- en regelgeving medicatieveiligheid

In Nederland zijn er strikte wetten en regels die zorginstellingen verplichten om medicatieveiligheid te waarborgen. Deze omvatten onder andere de wet op de geneesmiddelenvoorziening, de geneesmiddelenwet en de kwaliteitswet zorginstellingen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht door vele inspecties op zowel de veiligheid van geneesmiddelen als het gebruik ervan in de zorgsector. Zorginstellingen moeten voldoen aan specifieke richtlijnen voor het voorschrijven, verstrekken en toedienen van medicatie om de veiligheid van patiënten te waarborgen.

Regel van 5 medicatie

De regel van 5 voor medicatie is een belangrijke geheugensteun voor zorgverleners bij het toedienen van medicatie. De regel van 5 bevordert de medicatieveiligheid en zorgt ervoor dat u als zorgverlener bewust omgaat met het gebruik en toedienen van medicatie. De regel van 5, ook wel de 5 J’s, houdt in:

1. Juiste patiënt?
2. Juiste medicatie?
3. Juiste tijdstip?
4. Juiste dosis?
5. Juiste wijze van toedienen?

Door deze regel te volgen, wordt de kans op fouten aanzienlijk verminderd.

7 praktische tips voor zorginstellingen

Door onderstaande praktische tips in acht te nemen, kunnen zorginstellingen hun medicatieveiligheid verbeteren en tegelijkertijd de kwaliteit van zorg voor hun patiënten verhogen.

1. Wees altijd bewust van risico’s: zorgverleners moeten zich bewust zijn van de risico’s en valkuilen die gepaard gaan met medicatie, wees altijd alert op potentiële fouten. Leg als organisatie de procedures rondom medicatieveiligheid goed vast, zodat er bewustzijn gecreëerd wordt onder de medewerkers.
2. Toedienlijst up to date en gecheckt? Een belangrijke medicatiefout is dat de toedienlijst niet up to date is. Een regelmatige controle op de toedienlijsten en effectieve communicatie met de apotheek zijn hierbij van cruciaal belang.
3. Pas de regel van 5 toe: de regel van 5 is in de wereld geroepen om medicatiefouten te voorkomen. Zorg er altijd voor dat de regel van 5 is toegepast wanneer medicatie wordt toegediend.
4. Bekwaamheid in risicovolle behandelingen: zorgverleners moeten bekwaam zijn in het uitvoeren van risicovolle behandelingen. Training, evaluatie en voortdurende bijscholing zijn hier van groot belang, de zorgorganisatie is hiervoor verantwoordelijk.
5. Dubbele controle: in situaties waarin een fout ernstige gevolgen kan hebben, is het raadzaam om een dubbele controle uit te voeren. Dit houdt in dat een tweede zorgverlener de medicatie en dosering onafhankelijk verifieert.
6. Het bewaren van medicijnen op de juiste manier: medicijnen moeten worden bewaard volgens de voorgeschreven richtlijnen, rekening houdend met factoren zoals temperatuur, licht en luchtvochtigheid. Afwijkingen van de opslagvoorschriften kunnen de effectiviteit van medicatie negatief beïnvloeden.
7. Meld medicatiefouten: zorgverleners moeten worden aangemoedigd om medicatiefouten te melden, zodat er lessen kunnen worden getrokken en herhaling kan worden voorkomen. Elke melding kan zorgen voor een verbetering in het voorkomen van medicatiefouten!

Medicatieveiligheid oplossingen van VE-Systems

VE-Systems biedt innovatieve oplossingen om zorginstellingen te ondersteunen met medicatieveiligheid. Door bijvoorbeeld te werken met medicijnbakjes, handige verdelers en etiketteersystemen, kan alles netjes en overzichtelijk worden opgeborgen. Mede door de mogelijkheid van speciale opiaatlades en -kastjes, de toepassing van diverse sluitsystemen waaronder bijvoorbeeld Salto en pincode sloten is veilig gebruik altijd gegarandeerd.

Ook voor de retourstroom van ongebruikte medicatie heeft VE-Systems slimme en veilige oplossingen. Zo hebben we diverse modellen medicatie retourboxen ontwikkeld onder andere met een gescheiden compartiment voor medicijnen en persoonsgegevens. Geheel volgens de regels van de AVG.

Daarnaast hebben we PX medicijnwagens met ingebouwde opiaatlade. Maar ook voor bevoorradingswagens om uw medicijndistributie in te richten kunt u bij VE-Systems terecht. Beide af te sluiten middels verschillende slotsystemen. Als laatste hebben we een breed assortiment aan medische kasten, geheel af te stemmen op de ruimte en in te delen naar wens en behoefte.

Oplossingen in de praktijk bij Markenheem

In de regio Doetinchem en Bronckhorst biedt Markenheem verzorgingshuis- en verpleeghuiszorg aan ruim 380 cliënten in vijf woonzorgcentra en 450 cliënten op de dagbesteding. Voor een nieuw woonzorgcentrum mocht VE-Systems medicatiewagens (PX medicijnwagen) leveren in een huiselijke uitstraling. Voorzien van een iPadhouder, handschoendispenser, naaldencontainerhouder en afvalbak. De wagen wordt afgesloten met een Salto slot. Daarnaast zijn er op speciaal verzoek opiatenkastjes ingebouwd met de handige ISO manden inclusief tussenschotten voor het gemakkelijk opbergen, verdelen en scheiden van medicatie. Ook voor de medicatieruimten heeft VE-Systems een complete oplossing geleverd. Benieuwd naar het resultaat? Bekijk en lees hier de klantcase.

Kies voor maatwerk oplossingen in de zorg

Neem contact op met VE-Systems voor meer informatie over hoe onze oplossingen kunnen bijdragen aan de medicatieveiligheid in uw zorginstelling. Ons deskundige team staat klaar om vragen te beantwoorden en ondersteuning te bieden bij het kiezen van de juiste oplossingen. Samen zorgen we voor een veiligere omgeving voor uw patiënten en personeel.